Alkol bağımlılığı tedavisinde ilaçlar, sürecin farklı evrelerinde farklı amaçlarla kullanılır. Bu tedavi yalnızca alkolü bırakmayı değil, aynı zamanda kişinin fiziksel ve ruhsal sağlığını destekleyerek kalıcı iyileşmeye ulaşmayı hedefler.
İlaç tedavisinin ilk aşaması, alkolü bırakma döneminde ortaya çıkan yoksunluk belirtilerini kontrol altına almak içindir. Bu dönemde kişi titreme, iç sıkıntısı, uykusuzluk, çarpıntı gibi belirtiler yaşayabilir. Şiddetli vakalarda halüsinasyon, bilinç bulanıklığı ve nöbet riski de ortaya çıkabilir. Bu tür tabloya müdahale etmek için kısa süreli sakinleştiriciler, B grubu vitamin takviyeleri (özellikle tiamin/B1) ve destekleyici tıbbi tedaviler uygulanır. Çünkü uzun süreli alkol kullanımı birçok vitaminin emilimini bozar ve özellikle sinir sistemi üzerinde yıkıcı etkilere neden olabilir.
Yoksunluk dönemi atlatıldıktan sonra ise tedavinin odağı değişir: alkol isteğini azaltmak ve tekrar kullanımı önlemek. Bu aşamada, kişiye özel ilaç seçenekleri değerlendirilir. Bazı ilaçlar beyin kimyasını dengeleyerek alkol alma isteğini azaltırken, bazıları alkol alındığında kişide rahatsız edici bedensel tepkiler oluşturarak caydırıcı etki yaratır. Bu tür ilaçlar kişinin motivasyonu ve yaşam düzeniyle birlikte değerlendirilerek seçilir.
İlaç tedavisinin bir diğer önemli bileşeni ise, alkol bağımlılığına eşlik eden ruhsal bozuklukların ele alınmasıdır. Uzun süreli alkol kullanımı depresyon ve kaygı bozuklukları başta olmak üzere ruhsal hastalıklar ile yan yana gidebilir. Bu hastalıkların varlığı bazen alkolü arttırabilir, yani kişi kendisini alkol ile tedavi etmeye çalışmış olabilir ve bu artış ile aslında uzun vadede şikayetler farkında olmadan daha da şiddetlenir. Bunun yanında alkol bağımlılığı beyin işlevlerini bozarak ruhsal hastalıklara zemin hazırlamış veya var olan ruhsal hastalıkları şiddetlendirmiş olabilir. Bu nedenle tedavi sürecinde kişideki duygudurum ve anksiyete belirtilerinin, uyku bozukluklarının, dikkat ve odaklanma sorunlarının titizlikle değerlendirilmesi önemlidir. Gerekli durumlarda bu belirtilere yönelik uygun ilaç tedavilerinin de eş zamanlı olarak yürütülmesi önerilir. Eğer bu müdahaleler yapılmazsa alkolü bırakma girişimleri başarısız kalabilir.
