Alkolün bağımlılık yapmasının nedeni beyindeki ödül sistemi üzerinde güçlü bir etkisi olmasıdır. Alkol alındığında, beyinde dopamin adı verilen bir kimyasalın düzeyi hızla yükselir. Dopamin, kişiye kısa sürede yoğun bir haz, rahatlama ve keyif hissi verir. Ancak bu yapay uyarı, beynin doğal dengesini bozar. Zamanla beyin, bu yoğun dopamin salınımına alışır, tekrar yaşamak ister ve artık alkol olmadan aynı keyfi hissedemez hâle gelir.
Kişi, bu hissi tekrar yaşamak için giderek daha fazla ve daha sık alkol almaya başlar. Yani, aynı etkiyi hissedebilmek için daha yüksek dozlara ihtiyaç duyar. Bu döngü devam ettikçe, beyin doğal yollarla keyif almayı unutur.
Bu süreç sadece biyolojik değildir. Alkol yapısı gereği kısa vadede stresi azaltır, kaygıyı bastırır ve geçici bir rahatlama sağlar. Kişi, zorlayıcı duygularla baş etmekte zorlandığında ya da sıkıntılı bir dönemden geçtiğinde alkole başvurma eğilimi gösterebilir. Başta sadece keyif almak ya da rahatlamak için içen biri, zamanla sorunlardan kaçmak, içsel huzursuzluğunu bastırmak ve günlük hayatın stresinden uzaklaşmak için alkol kullanmaya başlar.
Alkol bu şekilde, sorunlarla baş etme mekanizması olarak yerleşir ve giderek vazgeçilmez hâle gelir. Kişi, alkol olmadan sosyal ortamlarda rahat edemez, stresli durumlarla başa çıkamaz ve günlük hayatını sürdüremez hâle gelir. Bu noktada bağımlılık gelişmiştir.
