TMS, yani Transkraniyal Manyetik Stimülasyon, beynin belirli bölgelerine dışarıdan uygulanan manyetik dalgalarla, bozulan beyin aktivitelerini yeniden düzenlemeyi amaçlayan yenilikçi bir tedavi yöntemidir. Özellikle depresyon, obsesif kompulsif bozukluk (OKB) ve bazı anksiyete belirtileri gibi psikiyatrik hastalıklarda, geleneksel tedavilere yeterli yanıt alınamadığında etkili bir alternatif olarak kullanılmaktadır.
TMS uygulaması sırasında başa yerleştirilen özel bir cihaz, kısa manyetik uyarılar göndererek hedeflenen beyin bölgelerinde nöral aktiviteyi düzenler. Yani, beynin sağlıklı çalışmayan devrelerini yeniden uyarır ve daha dengeli bir işleyişe geçmesine yardımcı olur. Bu uyarılar ağrısızdır ve genellikle ciddi bir yan etki oluşmaz. Seanslar genellikle 20–30 dakika sürer ve kişi uygulama sonrasında günlük yaşamına kaldığı yerden devam edebilir
TMS, ilaç tedavisinden yeterli yanıt alamayan bireyler için etkili bir alternatif olabilir. Aynı zamanda ilaçlara duyarlılığı olan ya da farklı bir yaklaşım arayan kişiler için de değerlendirilir. Araştırmalar, özellikle depresyon tedavisinde TMS’in kalıcı ve belirgin iyileşmeler sağlayabildiğini göstermektedir.
Bilimsel temellere dayanan bu yöntem, zihinsel iyilik halini desteklemeye yönelik güvenli ve yenilikçi bir seçenektir.
TMS birçok psikiyatrik hastalıkta etkili bir tedavi seçeneği sunar; özellikle ilaç tedavisine yeterli yanıt alınamayan depresyon, OKB ve bazı anksiyete semptomlarında oldukça başarılı sonuçlar verir. Ancak TMS, her birey için “kesin çözüm” anlamına gelmez.
Bu tedavi, beynin işleyişinde dengeyi yeniden kurmaya yardımcı olur ve pek çok hastada belirgin bir iyileşme sağlar. Yine de psikiyatrik rahatsızlıkların doğası gereği, tek başına hiçbir tedavi yöntemi kalıcı bir garanti sunmaz. TMS, çoğu zaman psikoterapi, yaşam tarzı düzenlemeleri ve gerekirse ilaç tedavileriyle birlikte yürütüldüğünde en etkili sonuçları verir.
Yani TMS, etkili ve bilimsel temelli bir yöntemdir, fakat her bireyin ihtiyacına göre şekillenen bütüncül bir tedavi planının parçası olarak düşünülmelidir. Amaç, semptomların azalması ve yaşam kalitesinin artmasıdır; bu süreçte TMS güçlü bir destek sunar.
TMS tedavisi genellikle 20 ila 30 seans arasında uygulanır ve seanslar çoğunlukla hafta içi her gün olacak şekilde planlanır. Bilimsel çalışmalar ve klinik deneyimler, çoğu bireyin 2. haftadan itibaren olumlu etkileri hissetmeye başladığını, ancak kalıcı ve anlamlı bir iyileşme için 4 ila 6 hafta düzenli uygulamanın gerektiğini göstermektedir.
Elbette tedaviye verilen yanıt kişiden kişiye değişebilir. Bazı bireyler daha erken yanıt alırken, bazıları için etkilerin ortaya çıkması biraz daha zaman alabilir. Bu nedenle tedavi sürecine sabırla devam etmek ve uzman takibi önemlidir.
Tedavinin tamamlanmasının ardından, belirtilerin tekrarlamaması ve etkinin sürdürülmesi amacıyla belirli aralıklarla uygulanan “idame seanslar” da planlanabilir. Bu destek seansları, tedavinin uzun vadeli başarısını artırmak açısından değerli bir araçtır.
TMS tedavisi, beyin üzerinde doğrudan etki yaratan bir uygulama olduğu için mutlaka bu alanda eğitim almış ve deneyimli uzmanlar tarafından yapılmalıdır. Genellikle psikiyatri veya nöroloji uzmanları tarafından uygulanır ya da onların gözetiminde yürütülür.
Uygulamanın etkili ve güvenli olabilmesi için, kişinin klinik durumu ayrıntılı bir şekilde değerlendirilir, uygunluk kararı verilir ve seanslar bireysel ihtiyaçlara göre planlanır. Bu nedenle TMS, sadece cihaz bilgisiyle değil, aynı zamanda kişinin ruhsal ve nörolojik durumuna hâkim bir uzmanlık yaklaşımıyla ele alınmalıdır.
Kısacası, TMS uygulaması için başvuracağınız merkezin bu konuda yetkin bir psikiyatrist veya nörolog tarafından yönetildiğinden emin olmanız tedavi sürecinizin sağlığı açısından büyük önem taşır.
TMS (Transkraniyal Manyetik Stimülasyon) tedavisi, invaziv olmayan yani cerrahi girişim gerektirmeyen, oldukça güvenli bir yöntemdir. Bugüne kadar yapılan klinik araştırmalarda ciddi yan etkilerin son derece nadir olduğu gösterilmiştir. Ancak her tıbbi müdahalede olduğu gibi TMS’nin de bazı hafif ve geçici yan etkileri olabilir.
En sık karşılaşılan yan etkiler arasında seans sırasında ya da sonrasında baş ağrısı, uygulama bölgesinde hafif rahatsızlık hissi veya kafa derisinde karıncalanma sayılabilir. Bu etkiler genellikle kısa sürelidir ve çoğu zaman tedaviye ara vermeden kendiliğinden geçer. Nadir durumlarda ise uyku düzeninde geçici değişiklikler veya hafif baş dönmesi görülebilir.
Teorik olarak epileptik nöbet riski vardır, ancak bu risk çok düşüktür. Yine de bu riski en aza indirmek için TMS öncesi bazı kontroller yapılır. Özellikle nöbet öyküsü olan kişilerde dikkatli değerlendirme gerekir. Uygulama öncesi EEG (elektroensefalografi) çekilmesi, beyindeki elektriksel aktivitenin değerlendirilmesi açısından önemlidir. Ayrıca beyninde kitle, tümör veya aktif lezyon bulunan kişilere TMS önerilmez.
Bu nedenle, TMS tedavisi ancak alanında uzman psikiyatrist veya nörologlar tarafından, kişiye özel değerlendirme sonrası planlandığında güvenli ve etkili bir seçenek olabilir.
TMS tedavisi genellikle 18 yaş ve üzerindeki bireyler için uygundur. Bu yaş grubunda güvenli ve etkili olduğu bilimsel olarak kanıtlanmıştır. 16 yaş ve üzeri gençlerde, özel değerlendirmeyle uygulanabilir. Çocukluk çağında ise rutin olarak önerilmez. Uygunluk mutlaka uzman bir psikiyatrist tarafından değerlendirilmelidir.
TMS (Transkraniyal Manyetik Uyarım) tedavisi, Türkiye’de henüz her sağlık kuruluşunda bulunmamakla birlikte, özellikle büyük şehirlerdeki üniversite hastaneleri, bazı devlet hastaneleri ve özel psikiyatri kliniklerinde uygulanmaktadır. Bu alanda eğitim almış ve deneyimli psikiyatristler tarafından sunulan tedavi, gelişmiş cihaz altyapısı gerektirdiği için sınırlı merkezde yapılmaktadır. İstanbul’da, Doç. Dr. Özlem Kızılkurt’un kliniğinde de bilimsel protokollerle TMS tedavisi uygulanmaktadır.
